Kolposkopia to szczegółowe badanie szyjki maicy,kierowane na nie są kobiety, które miały złe wyniki badań cytologicznych. Nie jest to jednak jedyne wskazanie do przeprowadzenia tego badania. Badanie zalecane jest również w przypadku zmian chorobowych sromu, zmian polipowatych i torbielowatych szyjki macicy, nawrotowych stanów zapalnych pochwy i szyjki macicy oraz niewyjaśnionych plamień kontaktowych z dróg rodnych. Kolposkopia jest zalecana także kontrolnie po operacjach narządów rodnych przeprowadzanych ze względu na zmiany nowotworowe. Kolposkopia pozwala nie tylko na dokładne określenie kondycji narządów, ale także na wczesną diagnozę wielu chorób układu rozrodczego, z czym nierzadko wiąże się skuteczniejsze leczenie.
Badanie wyróżnia wysoka czułość i specyficzność. Dodatkowymi zaletami kolposkopii są brak powikłań oraz bezpieczeństwo. Badanie to może być przeprowadzone u kobiet w każdym wieku oraz u kobiet w ciąży.
Podstawowym celem kolposkopii jest wykrycie zmian nowotworowych. Jest to szczególnie istotne w wypadku raka szyjki macicy, jego zdiagnozowanie jest niemal stuprocentową gwarancją wyleczenia. Kolposkopia pozwala również stwierdzić infekcję wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), zmiany nowotworowe pochwy oraz bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze i grzybicze zakażenia dróg rodnych i moczowych. Kolposkopia jest szczególnie efektywna w połączeniu z cytologią.
Aby wyniki badania były miarodajne i jednoznaczne, należy spełnić kilka warunków. Na kilka dni przed badaniem (maksymalnie tydzień) nie należy współżyć. Nie powinny być również przeprowadzane irygacja pochwy oraz inne badania ginekologiczne. Badanie nie jest także wykonywane podczas menstruacji. Najlepiej przeprowadzić je między dziesiątym a dwudziestym dniem cyklu. Kolposkopii nie wolno przeprowadzać w wypadku któregokolwiek stanu zapalnego narządów płciowych. Lekarz powinien zostać poinformowane o ewentualnej nadwrażliwości bądź alergii na jod oraz o skłonnościach do krwawień.
